Пиши Дома Нужные Работы

Обратная связь

Электролитпен коагуляциялау кинетикасы 6 глава

Дисперстік фазаның аз концентрациясы кезінде бөлшектердің әрекеттесуі нәтижесінен көп жағдайда тек локальді агрегаттар түзіледі, ал құрылымтүзілу жүрмейді. Дисперстік жүйелердегі кеңістіктік құрылымдар дисперстік фазаның белгілі бір концентрациясына жеткенде ғана қалыптасады, былайша айтқанда құрылымтүзілудің біріншілік дағдарыстың концентрациясы φcr1. Мұнда φ<φcr1 кезінде бөлшектер мөлшері барлық жүйе көлемінде қаңқаның түзілуі жеткіліксіз болып шығады.

φcr1 шамасы бәрінен бұрын бөлшек шамасынан, оның формасынан, стабилизатордың болуынан тәуелді, ал дисперсиялық орта су болған жағдайда электролиттің болуынан және оның концентрациясынан тәуелді. Құрылымтүзілуге қабілеттілікті жоғары дисперстік жүйелер (аэросил, техникалық көміртек дисперсиялары және т.с.с.), сонымен қатар, анизодиаметрлік формалы немесе бөлшек беті біркелкіліксіз дисперстік жүйелер көрсетеді, әрине оларда φcr1 мәні төмен болады.

Реологиялық қасиеттердің дисперстік жүйе құрылымынан тәуелділігін көрсету ондағы құрылымтүзілу процесінің заңдылықтарын және белгілі бір механикалық қасиеттерге ие жаңа композициялық материалдар жасап шығару сияқты негізгі технологиялық тапсырмаларын шешуге жол береді.

Талапқа сай құрылым алу мақсатында қоспаға құрылымтүзгіш заттар енгізеді. Жалпы олар құрылымтүзуге әкелетінжоғарыдисперсті жүйелер түзеді. Мысалы, су-көмір жүзгініне бентониттік сазбалшықты енгізу жүйенің седиментациялық тұрақтылығын жоғарылататын және құбыраралық тасымалдау мүмкіндігін жүзеге асыратын әлсіз (беріктігі бойынша) тор түзілуге жағдай жасайды. Құрылымтүзгіштер ретінде бор, каолин, күйе т.б. бола алады және резинаны лакбояу материалдарды пластикаэластикалық қасиеттеріне әсре етуші толтырғыштар атқара алады..



Көп жағдайда құрылымтүзілу қажетсіз үдеріс болуы мүмкін. Яғни бұл жерде ығысу беріктігіне тең болатын жүйе тұтқырлығы өседі, бұл араластыру, қалыпқа салу және т.с.с. жағдайларын нашарлатады. Құрылымтүзілу сұйық материалдарды құбыраралық тасымалдау кезінде тығыз тұнбалар түзуіне, қайнаған қабатта үдерістерді жүргізу кезінде тығыз тұнбалар локальді біркелкіліксіздіктің пайда болуына әкеп соғады, ыдыстарда ұнтақтарды сақтау кезінде бірігіп, тапталуына жол береді.

Қазіргі кезде құрылымтүзілуге байланысты мәселелердің дамуы, әсіресе, құрылыстық дисперсті материалдардың технологиясының негізгі тапсырмаларын ғылыми орнықтыру үшін үлкен орын алады. Құрылымтүзілуді реттеу әдістері керамика, кермет, цемент- және асфальтбетондар, лак және бояу, қағаз, картон және т.б. технологияларында қолданылады.

Құрылымтүзілу кинетикасы, құрылым беріктігін болжау және құрылымтүзілуді реттеу әдістерін жетілдіру – бұлар коллоидтық химияның осы облысындағы негізгі бағыттары болып табылады. Құрылымтүзілу жылдамдығын, пайда болатын контакт типін және оның беріктілігін зерттеу кезінде физика-химиялық механика ғылымы орта құрамы мен механикалық әсердің тиімді үйлесуі кезіндегі материалдардың құрылымды-механикалық қасиеттерін эффективті бағыттай алу әдістерін жетілдіреді.

 

Бақылау сұрақтары

1. Қандай күштер әсерінен коагуляциялық және кристаллизациялы-конденсациялық құрылымдар түзіледі?

2. Дисперсті жүйелер құрылымының негізгі екі типін атаңдар (Ребиндер классификациясы). Олар қалай түзіледі (бөлшектер әрекеттесуінің потенциалдық қисығымен түсіндіріңдер) және олардың реологиялық сиапаттамалары немен ерекшеленеді? Әр түрлі типтегі реал құрылымдардың мысалдарын келтіріңдер.

3. Коагуляциялы-тиксотроптық құрылымнан конденсациялық құрылымға және керісінше құрылымға өту қалай жүзеге асады? Осы ауысуларды қандай факторлар арқылы жүзеге асыруға болады?

4. Қандай жолмен бөлшек шамасы мен өзара әрекеттесу дисперстік жүйелердің құрылымды-механикалық қасиеттеріне әсер етеді?

5. Тиксотропия деп нені айтады?

6. Ісіну деп нені айтады?

7. Бірлік жанасу беріктілігі нені білдіреді?

 

ДИСПЕРСТІК ЖҮЙЕЛЕРДІҢ ҚҰРЫЛЫМДЫ– МЕХАНИКАЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ

Коагуляция құбылысымен танысып болғандықтан, дисперстік жүйелердің құрылымды – механикалық қасиеттерін қарастыруға болады. Мұны бұрын қарастыруға болмайтын еді, өйткені коллоидтық және микрогетерогендік жүйелердегі құрылымдардың түзілуі - осы жүйелердің коагуляциясының салдары.

Коллоидтық және микрогетерогендік сұйық және қатты фазалары бар жүйелердің белгілі механикалық қасиеттері: тұтқырлығы, көп жағдайларда пластикалықтығы, серпімділігі және беріктілігі болады. Бұл қасиеттер осындай жүйелердің құрылымымен байланысты, сондықтан оларды көбіне құрылымды – механикалық қасиеттері деп атайды. Мұндай қасиеттерді реологиялық деп те атайды. Өйткені әр түрлі денелердің ағымы, немесе жалпылай айтқанда, уақыт бойынша дамитын деформация үдерістері туралы ілім реология деп аталады.

Барлық коллоидтық және микрогетерогендік дисперстік жүйелерді бұрынырақ көрсеткендей, еркін дисперстік және байланысқан дисперстік жүйелерге бөлуге болады. Егер дисперсиялық орта сұйықтық болса, онда ауыспалы жүйелер де болуы мүмкін, олардың жеке бөлшектері бір-бірімен босаң агрегаттарға байланысқан, бірақ тұтас құрылым түзбейді (құрылымданған сұйықтықтар). Соған қарағанда, мұндай агрегаттарды басқа себептермен толық дами алмаған кеңістіктік тордың үзінділері ретінде қарастыруға болады.

Жүйенің типіне дисперстік фазаның концентрациясы елеулі әсер етеді. Еркін дисперстік жүйелердің концентрациясы өте көп болмайды, өйткені басқа жағдайда жеке бөлшектер арасында сөзсіз жанасу болар еді. Нәтижесінде кеңістіктік торлар түзілер еді, немесе ең болмағанда жүйенің көлемі дисперстік фазаның бөлшектерімен бөлшектердің бір-біріне қатысты еркін ығысуы болмайтындай етіп толтырылады. Жүйеге бөлшектердің жақындасуына кедергі болатын, соған байланысты бөлшектердің арасында молекулалық күштердің байқалуына де кедергі болатын, стабилизатор енгізсе, құрылымдық тордың элементтері арасында байланыс туатын кризистік концентрацияны, яғни жүйенің жеткілікті жоғары беріктігі немесе құрылым тұтқырлығы бар концентрацияны елеулі көбейтуге болады.

Байланысқан дисперстік жүйелердегі дисперстік фазаның концентрациясы өте үлкен болуы мүмкін. Алайда бұл жүйелерді дисперстік фазаның өте аз концентрациясында да алуға болатынын айта кету керек, егер де бөлшектер жеткілікті анизодиаметрлі болса, мысалы таяқша немесе пластинкалы болып келсе ғана, таяқша тәрізді бөлшектері бар ванадийдің бестотығының кірнесі құрамында 0,01-0,001% V2O5 бар сірне түзеді.

Коллиодтық жүйелердің кез-келген құрылымы оған белгілі реологиялық қасиеттер береді.

Жеке бөлшектердің еркін дисперстік жүйелерде бір-бірімен байланыспағандығынан жүйелер тұтқырлық ағу қабілетін көрсетеді, яғни уақыт бойынша өзінің пішінінің үздіксіз өзгеруі тіпті аз ығыстыру кернеулерінде де байқалады.

Осы жағдайларда бұл жүйелердің ағуы сапалық жағынан таза дисперсиялық ортаның ағуына бағынатын заңдарға бағынады. Сандық ауытқулар көбіне мұндай жүйелердің тұтқырлығы таза ортаның тұтқырлығынан жоғары болып келетіндігіне байланысты.

Бұған қарама-қарсы бөлшектердің арасындағы әрекеттесу күштерінің болуына байланысты байланысқан дисперстік жүйелердің қатты заттарға тән белгілі қасиеттері: пішінін сақтап қалу, бірқатар беріктігі, серпімділігі, көбіне эластикалық қасиеті болады. Алайда, құрылымның жеке элементтерінің арасындағы байланыстың аз беріктігіне қарай құрылымның торлары байланысқан дисперстік жүйелерде салыстырмалы аз бұзылады және осы жүйелер ағу қабілетіне ие болады. Құрылымданған сұйықтықтар дисперстік фазаның концентрациясы аз жүйелер болып келеді, бірақ бөлшектерінің бір-біріне жабысуының айқын көрінетін үрдісі бар.

Құрылымданған сұйықтықтар, соған қарағанда, реологиялық қасиеттерге ие болуы керек, олар еркін және байланысқан дисперсиялық жүйелердің қасиеттерінің ортасында болады. Бұл жүйелер аға алады, бірақ қарапайым құрылымданбаған сұйықтықтардың ағу заңдарына бағынбайды.

Коллоидтық жүйелердің реологиялық қасиеттеріне жүйедегі дисперстік фазаның концентрациясынан басқа дисперстік фазаның, дисперсиялық ортаның және қатысатын стабилизатордың табиғаты сияқты факторларда қатты әсер етеді, өйткені осы факторларға бір жағынан дисперстік фазаның бөлшектері арасында, ал екінші жағынан бөлшектер мен еріткіштің арасында әсер ететін молекулалық күштердің тиімділігі тәуелді болады.

Коллоидтық жүйелердің реологиялық қасиеттерін зерттей отырып, онда түзілген құрылымның сипатын анықтауға болады. Коллоидтық жүйелердің қасиеттерінің мәні практикалық жағынан да маңызды. Топырақ, пішін жасайтын саздар, цемент ерітіндісі, бояулар, лактар, пасталар сияқты маңызды жүйелер бірқатар ерекше құрылымды - механикалық қасиеттермен сипатталады.

Бұл тарауда еркін дисперстік және байланысқан дисперстік жүйелердің, сонымен қатар сұйық дисперсиялық ортасы бар аралық типтес жүйенің реологиялық қасиеттері қарастырылады. Сұйық ортасы бар басқа жүйелердің қасиеттерінен күрт айырмашылығы бар көбіктердің құрылымды - механикалық қасиеттері және газды дисперсиялық ортасы бар жүйелердің механикалық қасиеттері басқа тарауда қарастырылады. Алайда, сұйық ортасы бар жүйелердің реологиялық қасиеттерін қарастырмай тұрып, бұндай жүйелерде түзілетін құрылымдардың құрылысы және қасиеттерімен қысқаша танысып өтейік.

2.1 Коллоидтық жүйелердегі құрылымдардың пайда болуы және ерекшеліктері

А. И. Рабинерсон және Г. И. Фуксқа сәйкес жоғары дисперстік жүйелерде түзілетін құрылымдарды олардың тығыздықтары (бірлік көлемдегі байланыстар саны) бойынша жіктеуге болады. Бұл жіктеуге байланысты құрылымдар кеңістіктік (борпылдақ) және компактілінген (тығыздалған) болып бөлінеді. Бірінші құрылымдар анизодиаметриялық бөлшектері бар дисперстік жүйелерге сай келеді, екінші құрылымдар көбіне изодиаметриялық бөлшектері бар жүйелерде пайда болады. Бірінші құрылымдар ескіру және каогуляциялайтын факторлардың әсері кезінде екіншілеріне айнала алады.

Соңғы кездері П.А. Ребиндер ұсынған құрылымдардың жіктелуі кең таралған. П.А. Ребиндерге сәйкес коллоидтық және микрогетерогендік жүйелердегі құрылымдарды каогуляциялық (тиксотропты-қайтымды)жәнеконденсациялы-кристалданған (қайтымсыз-бұзылатын) деп бөлуге болады.

Каогуляциялық құрылымдар. Бұларға әдетте дисперстік жүйелердің агрегаттық тұрақтылығының төмендеуінің нәтижесінде пайда болатын құрылымдар жатады. Шын коагуляцияда, бөлшектер тұрақтылық факторын (қос электрлік қабатын, сольваттық қабыршағын және т.б.) толығымен жоғалтатын жағдайда олар комплексті агрегаттар түзіп, бір-бірімен жабысады. Белгілі мөлшерге жеткенде олар тығыз коагулят (немесе коагулюм) түзеді. Егер жүйенің толық емес астабилизациясы болса, онда тұрақтылық факторы бөлшектердің кейбір аудандарынан ғана алынады, онда да толық емес, осының нәтижесінде бөлшектер осындай жерлерге жабысып, ілмектерінде дисперсиялық орта бар кеңістік тор түзеді. Бұл кезде сірненің түзілуі немесе лиосірненің түзілуі болады. Сірне түзілуде алынатын құрылым 2.1- суретте көрсетілген.

2.1- сурет. Жеткілікті күшті астабилизациялану кезінде бөлшектердің арасындағы дисперсиялық ортаның қабаттары олардың жанасу жерлерінде толығымен итеріліп шығарылады. Осыған байланысты бөлшектердің бір-бірімен тікелей жанасуы жүзеге асады. Бұл берігірек, сонымен қатар нәзік каогуляциялық құрылымдардың түзілуіне жауап береді.

Алайда көбіне әлсіз астабилизация кезінде бөлшектердің арасындағы жанасу жерлерінде дисперсиялық ортаның едәуір қалың қабаттары қалып қояды.

Бөлшектер арасында жұқа сұйық қабаттардың қалуы құрылымның беріктігін төмендетеді, бірақ оның есесіне оған пластикалық, кейбір жағдайларда эластикалық қасиеттер береді. Бөлшектер арасындағы қабаттар неғұрлым қалың болса, соғұрлым бөлшектердің ілінісуін тудыратын молекулық күштердің әсері төмен, соғұрлым құрылымның беріктігі төмен және жүйе сұйық тәріздес болады.

Сірне түзілуге бірнеше факторлар әсер етуі мүмкін. Дисперстік фазаның концентрациясы сірне түзілу жылдамдығына және оның беріктігіне қатты әсер етеді, себебі сандық концентрацияның өсуімен жүйе көлемінің бірлігіне сәйкес келетін жанасулар саны және жанасулардың тұрақталу жылдамдығы артады.

Дисперстік фазаның тұрақты концентрациясы кезіндегі бөлшектердің мөлшерінің азаюы да сірне түзілуге жағдай жасайды. Сірне түзілу үшін бөлшектердің маңызы зор. Егер бөлшектердің ұшы бұрыштары, қабырғалары болып, бөлшектер анизодиаметрлі болса лиосірнелерд ің түзілуі оңайланады. Бұл жерлерде қос электрлік қабаттар немесе сольваттық қабыршақтар аздау дамығандықтан астабилизацияланған бөлшектердің жабысуы тек осы аймақтарда өтеді. Сонымен қатар, құрылым түзу үшін сфералық бөлшектерден тұратын дисперстік фазаға қарағанда таяқша тәріздес немесе пластинкалы бөлшектері бар дисперстік фаза аз кетеді.

Алынған сірненің түзілу жылдамдығы мен қасиеттеріне температура едәуір әсер етеді. Сірне түзілуі уақыты коагуляция уақыты секілді себептермен температураны көтергенде азаяды. Бірақ та температураны көтергенде броундық қозғалыстың қарқындылығының өсуінің нәтижесінде лиофобтық сірнелер құрылымданған сұйықтыққа, онан кейін жоғарырақ температурада, тіпті құрылымданбаған сұйықтықтарға айналуы мүмкін.

Механикалық әсер, мысалы, араластыру әдетте сірне түзілуге кедергі жасайды. Алайда кейбір жағдайларда қатты анизодиаметрлік бөлшектері бар агрегативті тұрақсыз кірнелерден сірне түзілу уақытын, егер де кірнесі бар ыдысты баяу айналдыратын болса, едәуір азайтуға болады. Бұл құбылысты Фрейндлих ашқан, оны реопексия (грек сөзінен – қозғалыс кезінде сірне түзілу) деп атайды. Реопекцияның себебін кейбір ғалымдар ағу кезінде созылған бөлшектердің параллельді бағытталуы олардың арасындағы контактілердің тұрақталуына жағдай жасайтындығынан деп көреді, соған байланысты сірне түзілуге жағдай жасалынады. Басқа ғалымдар реопексияның себебі қозғалыс кезінде бөлшектер арасындағы жанасулардың тұрақталуын тездететін әлсіз турбуленттілігі бар жүйенің түзілуінен дейді.

Коагуляциялық құрылымдардың спецификалық қасиеттері тиксотропия болып келеді (грек сөзінен – тиксо – жақындасу, тропе – бұрылу, өзгеру) қандай да бір механикалық әсердің нәтижесінде құрылымдардың бұзылуынан кейін өзінен-өзі уақыт барысында қайтадан қалпына келу қабілеті. Басқа сөзбен айтқанда тиксотропия кірненің сірнеге изотермиялық қайтымды айналу қабілетін көрсетеді. Тиксотропияның негізі механикалық әрекет кезінде бұзылған байланыстардың броундық қозғалыстағы бөлшектердің кездейсоқ сәтті соқтығысуларының нәтижесінде қайтадан қалыптасуында жатыр. Құрылымның мұндай қайтадан қалыптасуы, сонымен қатар оның беріктігінің өсуі жүйе тек тыныштықта болғанда ғана емес, сондай-ақ бастапқы құрылымның берілген бұзылу дәрежесіне жағдай жасайтын жылдамдықтан төмен жылдамдықпен жүйенің ағуы кезінде болады. Ағымның үлкен жылдамдықпен бір режімнен екінші режімге ауысуы кезінде әдетте, бірақ әрдайым емес, құрылымының қосымша бұзылуы байқалады. Бұл құрылымның тиімді тұтқырлығы мен беріктігін төмендетеді. Керісінше, ағымның тұрақталған режимінен төмен жылдамдығы бар ағымға ауысуы кезінде құрылымның бірқатар қайта қалыптасуы байқалады және осыған сәйкес, жүйенің тиімді тұтқырлығы мен беріктігі көбейеді.

Тиксотропия құбылысы табиғатта көп кездеседі. Тиксотропия қасиеттерді кейбір грунттар (“жүзгіштер”) көрсетеді. Тірі ағзалардың ұлпаларындағы протоплазмаларға да тиксотропия тән. Миозин сірнелерінің қатты айқындалған тиксотропиялық қасиеттері бар, бұл тиксотропияның бұлшық еттер жұмысындағы рөлін көрсетеді.

Дисперстік жүйелердің тиксотропия көрсететін қабілетін техникада көп қолданады. Мысалы, мұнай құбырларын бұрғылау кезінде саз ерітінділерді құбыр арқылы үрлейді – оны құрамындағы майдаланған бұрғылануға таулы тектес бөлшектерді кетіру үшін шаяды. Бұл ерітінділердің тиксотропты қасиеттеріне байланысты құбырлар тектес бөлшектердің тұнуы және бұрғылауды уақытша тоқтатқанда бұрғылау құралы болдырмайды.

Тиксотропты жүйелердің басқа мысалы ретінде практикада қолданылатын кәдімгі майлы бояуларды алуға болады, олар олифтегі минералды пигменттердің қоспасы. Тиксотропты қасиеттеріне байланысты оларды тік бетке механикалық араластырудан кейін сұйық күйде жағуға болады, бұл кезде тез орнайтын құрылымданудың нәтижесінде жағылған бояу ағып кетпейді. Тиксотропты қасиеттерді арттыру үшін бояуларға кейде арнайы үстемелер қосады, мысалы полиамидтер, бентониттер. Сипаттамалы реологиялық қасиеттерді, соның ішінде бояулардың тиксотропиясы бар, А. А. Трапезникова өзінің қызметтестерімен бірге деформация жылдамдығының кең аралығында тұтқырлықты және беріктік шегін анықтауға негізделген әдістермен зерттеген. Олар тиксотропия тұтас торлардың бұзылуы мен түзілуінде ғана емес (беріктік тиксотропия), сонымен қатар бөлшектердің агрегаттарының (тұтқырлық тиксотропия) бұзылуы мен түзілуінде де байқалады.

Тиксотропияға қарама-қарсы құбылыс – дилатансия құбылысы, ол төменгі кернеулі ығысу кезіндегі жүйенің аз кедергісі, ал жоғары көрнеулі ығысумен жоғарғы кедергімен қарсыласу жағдайында байқалады. Дилатансия бөлшектерінің арасында тұрақты жанасу жоқ, өте концентрленген агрегатты тұрақты суспензияларға тән. 1885 жылы бұл құбылысты Рейнольдс ашып, оны былай түсіндірді: жүйенің қозғалысы ығысудың тек аз кернеулері мен бөлшектердің салыстырмалы орындарының аз өзгерісі кезінде ғана іске асады. Ығысудың үлкен кернеулерінде бөлшектердің жергілікті жақындауы болады және соған сәйкес, ағуға арналған бос кеңістік азаяды, нәтижесінде сұйықтықтың қозғалысы қиындайды немесе тіпті тоқтап қалады.

Тиксотропты жүйелерге тактоидтар және Шиллер қабаттары жақын келеді. Тактоидтар деп анизодиаметрлік бөлшектердің бір-біріне қатысты параллельді бағытталған орналасуларында айқын байқалатын периодтылық аймақтары бар дисперсияларды қарастырады. Бөлшектердің анизотропты бағыттау құбылысы Fe(OH)3 кірнелерінде, бірқатар бейорганикалық және органикалық дисперсияларда, сонымен қатар биоколоидтарда – бактериялар мен вирустардың колонияларында – байқалынған. Мұндай жүйелерде анизотропты аймақтардың түзілу себебі дипольдер болып келетін бөлшектерінің арасында әрекет ететін тартылудың молекулалық күштері мен тебілудің электростатикалық күштерінің арасындағы тепе-теңдік болып келеді.

Шиллер қабаттары бірнеше мың ангстрем қашықтықта бір-бірінен алыстатылған көлденең жазықтықтарды орналасқан пластинкалы бөлшектерден тұратын коллоидты тұнбалар болып келеді. Шиллер қабаттарының сипаттамалы құрылымы зарядталған бөлшектердің тебілісуінің электростатикалық күштері мен ауырлық күшінің арақатынасымен анықталады. Шиллер қабаттарына жақын құрылымдар басқа да сыртқы өрістердің – орталықтан тебу, электрлік және магниттік - әсерінен де тууы мүмкін.

Периодтық құрылымдардың иондық атмосфералардың қабаттасуы кезіндегі электростатикалық тебілу нәтижесінде түзілетіндігінің дәлелі ретінде электролиттің концентрациясының көбеюі кезіндегі көршілес бөлшектердің ара-қашықтығының заңдылықты азаюын айтамыз. Периодтық коллоидтық құрылымдардың сандық теориясын И.Ф. Ефремов және С.В. Нерпин дамытқан, С.С. Духин бірқатар жағдайларын толықтырған. Бұл кезде әр бөлшек өзінің көршілерінің ортақ әрекеттерімен түзілген потенциалды шұңқырда орналасқан деп қарстырылады.

Периодтық коллоидтық құрылымдардың белгілі аналогы сулы ерітінділеріндегі ішкі кристалдық сіңуі кезіндегі монтимориллониттік саздың кристалы бола алады. Ішкі кристалдық ісіну кезіндегі шамасы қалыңдығы бар кристалдық жазықтықтар ашылып, олардың орталарында сұйық қабаттар түзіледі. Кристалдардың , немесе иондарымен қанығуы ісінудің шарты болып келеді. Өте төмен концентрацияларда ішкі кристалдық қабаттар қалыңдықтарға жетеді. Барлық қабаттардың бірдейлігі жүйенің периодтық құрылымын сақтап, рентген сәулелерінің дифракциясы арқылы қабаттардың қалыңдықтарын өлшеуге мүмкіндік береді. Алынған мәліметтер ДЛФО теориясымен сәйкес келеді. Мұндай ісінген кристалл басқа периодтық құрылымдардың жақсы моделі бола алады. О. Г. Усьяров көрсеткендей, бұл модельдің көмегімен жақын және қашық потенциалдық шұңқырлардың, энергетикалық тосқауылдың болуын және ісіну заңдылықтарына иондардың валенттілігінің әсерін байқауға болады.






ТОП 5 статей:
Экономическая сущность инвестиций - Экономическая сущность инвестиций – долгосрочные вложения экономических ресурсов сроком более 1 года для получения прибыли путем...
Тема: Федеральный закон от 26.07.2006 N 135-ФЗ - На основании изучения ФЗ № 135, дайте максимально короткое определение следующих понятий с указанием статей и пунктов закона...
Сущность, функции и виды управления в телекоммуникациях - Цели достигаются с помощью различных принципов, функций и методов социально-экономического менеджмента...
Схема построения базисных индексов - Индекс (лат. INDEX – указатель, показатель) - относительная величина, показывающая, во сколько раз уровень изучаемого явления...
Тема 11. Международное космическое право - Правовой режим космического пространства и небесных тел. Принципы деятельности государств по исследованию...



©2015- 2024 pdnr.ru Все права принадлежат авторам размещенных материалов.